Membrana EPDM, czyli jak oszczędzać pieniądze na dobrym pokryciu dachowym?

Pod mało komu znaną nazwą EPDM, kryje się dość popularna metoda pokrywania dachów specjalną membraną kauczukową. Jego popularność związana jest przede wszystkim z bardzo ciekawymi parametrami, takimi jak odporność na oddziaływania mechaniczne, wilgoć, czy różnice temperatur. Jednocześnie materiał ten nie wymaga zastosowania skomplikowanych procedur konserwacyjnych, co niejako wynika z jego właściwości, budowy i struktury.

Dlaczego o tym piszę? Bo stosując tradycyjną pokrywę bitumiczną żywotność maksymalna dachu wynosi około 20 lat, natomiast zastosowanie nowoczesnej dachfoli EPDM pozwoli wydłużyć życie dachu nawet do 50 lat. Wiąże się to zatem z dużymi oszczędnościami. Jak mówiła moja babcia – lepiej kupić coś droższego, co posłuży na długie lata. W kontekście membrany dachowej EPDM mamy do czynienia z droższym produktem, który warty jest swojej ceny.

Zacznijmy od historii…

Na kilkadziesiąt lat przed wprowadzeniem technologii EPDM, kauczuk był materiałem wykorzystywanym praktycznie jedynie do produkcji gumy. Rodząca się motoryzacja wykazywała zwiększony popyt na ten materiał, którego niestety nie mogły zaspokoić fabryki, oparte na tradycyjnej metodzie produkcji z wykorzystaniem surowca naturalnego. Problem ten zaczęto dostrzegać zwłaszcza w okresie I Wojny Światowej, gdy działania wojenne utrudniły dostęp do kauczuku w formie naturalnej.

Mówi się, że potrzeba jest matką wynalazków. Tak też było w tym przypadku. Braki w dostawach kauczuku naturalnego, zaczęto sobie rekompensować kauczukiem syntetycznym, znacznie tańszym w produkcji niż jego naturalny odpowiednik. Większa podaż tego materiału przełożyła się na wzrost apetytów niektórych specjalistów zajmujących się na co dzień budownictwem. Tym samym, w latach 60-tych XX wieku, po raz pierwszy wprowadzono pochodne kauczuku do konstrukcji dachów.

Jak wytwarza się EPDM?

Systemy dachowe projektowane i budowane w technologii EPDM, oparte są na zastosowanym w nich kauczuku syntetycznym. Substancję tą uzyskuje się za pomocą skomplikowanej reakcji polimeryzacji, w której reagentami są etylen, propylen i monomer. Oczywiście nie może tu zabraknąć również specjalnych dodatków, których lista jest jednak bardzo często (z oczywistych względów) ukrywana przez producentów.

To jednak nie wszystko. Produkt uzyskany w ten sposób jest poddawany procesowi wulkanizacji, w ramach którego jest on intensywnie podgrzewany. Dzięki temu można zmienić charakter wiązań wchodzących w jego skład i – tym samym – uzyskać bardzo ciekawe właściwości materiału EPDM.

Najważniejsze z nich, to:

• Odporność na działanie silnych odczynników chemicznych.
• Odporność na rozciągliwość i działanie wody.
• Wytrzymałość na oddziaływania mechaniczne.
• Odporność na działanie promieniowania UV co przedkłada się na bardzo dużą żywotność produktu (nawet do 50 lat).
• Elastyczność umożliwiającą bezpieczne nakładanie materiału na różnego rodzaju płaszczyzny.
• Możliwość uzyskania w procesie wytwórczym tworzywa o różnych właściwościach, w zależności od dodanych substancji pomocniczych.

Systemy dachowe EPDM a ekologia

Dziś dużo mówi się o ekologii. Tworzywo EPDM również posiada właściwości ekologiczne, co skutkuje jego częstym wykorzystywaniem w pokryciach dachów.

1. EPDM jest materiałem który można poddawać procesowi recyklingu. Dzięki temu zużyte tworzywo można wykorzystać do produkcji tego typu powierzchni, bądź też w zupełnie innych, niezwiązanych z tematyką pokryć dachowych procesach technologicznych. Proces odzysku tworzywa jest bardzo prosty, a jego struktura umożliwia cofnięcie go aż do postaci granulatu.
2. Tworzywo EPDM posiada bardzo dobre właściwości izolacyjne, również w kontekście przenikalności cieplnej. Dzięki temu materiał ten nie tylko chroni dach, ale też poprawia w określonym stopniu parametry termoizolacyjne budynku.
3. Proces wytwarzania tworzywa EPDM jest co prawda złożony i skomplikowany, ale nie generuje powstawania dużej ilości odprowadzanych do gleby bądź atmosfery składników chemicznych. Co więcej, jest to technologia syntetyczna, która nie ma wpływu na spadek populacji drzew, wycinkę terenów zielonych itd. Trzeba też podkreślić, że wytworzenie folii EDPM nie wymaga zużycia dużej ilości energii.

Firma Systemy Dachowe z Warszawy (https://www.systemydachowe.com/)  na co dzień zajmuje się dystrybucją EPDM Firestone i membran dachowych, a także organizuje kursy dekarskie o systemach dachowych EPDM.

Krótki film promujący firmę.

[youtube id=”XJzuDCK8Zu8″]

Systemy dachowe EPDM a ekonomia

Ekologia nie jest jedynym czynnikiem branym pod uwagę przy wyborze dachów w systemie EPDM. Za ich wyborem przemawiają również względy ekonomiczne, które mają decydujący wpływ na opłacalność tej inwestycji. Sama cena EPDM jest minimalnie wyższa, aniżeli w przypadku innych powłok. Niemniej istnieje wiele czynników, które wpływają na jej rzeczywisty spadek.

Po pierwsze – membrany EPDM można montować na dowolnym rodzaju dachu. Owszem, instaluje się je zwłaszcza na tak zwanych dachach płaskich, ale z powodzeniem można je założyć na bardziej skomplikowane nawierzchnie. Uniwersalność konstrukcyjna tych rozwiązań umożliwia redukcję kosztów ich montażu, niezależnie od lokalizacji w których mają one istnieć.

Po drugie – membrany EPDM są bardzo tanie w eksploatacji. Nie trzeba ich naprawiać, konserwować, ani wzmacniać i to przez kilkadziesiąt lat użytkowania. Po upływie tego czasu stara membrana jest usuwana i zastępowana nową. To wszystko, jeśli chodzi o proces.

Po trzecie – elementy wykonane z tworzywa EPDM mogą mieć dowolne właściwości, zależnie od wprowadzonych do mieszanki składników. Jest to kolejny czynnik, który korzystnie wpływa na zmniejszenie kosztów zakupu tworzywa. W praktyce EPDM dla dachu i oczka wodnego będzie różniło się jedynie obecnością kilku składników, które minimalnie wpływają na łączny koszt wytworzenia materiału.

Jak produkuje się EPDM?

Tak jak mówiliśmy wcześniej, systemy dachowe EPDM produkowane są w oparciu o skomplikowane procesy chemiczne. Można powiedzieć, że wytwarzanie tej substancji jest w zasadzie podzielone na dwa odrębne etapy.

ETAP 1 – przygotowanie mieszaniny

Na tym etapie miesza się ze sobą monomery, etylen i propylen, a następnie dodaje się specjalne substancje pomocnicze. W zależności od oczekiwanych właściwości wyrobu mogą to być oleje przetwórcze, sadze, a nawet substancje o właściwościach przeciwutleniaczy. Gdy etap ten zmierza ku końcowi, przygotowana w ten sposób mieszanina ma jednorodny charakter. Po jego zakończeniu kauczuk jest dodatkowo obrabiany, dzięki czemu zwiększa się jego elastyczność. W międzyczasie jest on również formowany w specjalne arkusze, osiągając wymiary wyrobu gotowego.

ETAP 2 – wulkanizacja

Etap wulkanizacji polega w dużym uproszczeniu na intensywnym podgrzaniu uzyskanego w ten sposób produktu. Temperatura podgrzania jest ściśle określona i nie powinna być niższa niż 150 stopni Celsjusza. Po nagrzaniu kauczuk jest uzdatniany związkami siarki. Dzięki temu w wiązaniach powstają specjalne mostki, które są odpowiedzialne za wysoką elastyczność uzyskanego w ten sposób tworzywa.

Gdzie stosuje się rozwiązania EPDM?

Materiały wykonane w technologii EPDM mają wszechstronne zastosowanie. Najważniejszym z nich jest oczywiście budowa dachów, w których stosuje się je w roli specjalnych membran ochronnych. Inwestorzy doceniają je za odporność na warunki zewnętrzne, przez co można je stosować w praktycznie każdym klimacie.

Nie bez znaczenia jest też odporność na promieniowanie ultrafioletowe, które w przypadku innych tworzyw łatwo doprowadziłoby do uszkodzenia ich strukturalnych wiązań. Systemy EPDM są wykorzystywane w budownictwie również ze względu na możliwość zamontowania ich na praktycznie każdym rodzaju dachu, w tym na tzw. dachach zielonych.

Nie bez znaczenia jest też fakt, że membrany te doskonale sprawdzają się w przypadku dachów z instalacjami fotowoltaicznymi.

Na tym jednak zastosowanie w/w membran się nie kończy. Dzięki wysokiej odporności na oddziaływanie materii organicznej (korzenie, trawa, zwierzęta) EPDM może być stosowany również bezpośrednio pod powierzchnią gruntu. Tworzywo to często wykorzystuje się do wykładania dna oczek wodnych i innych zbiorników, narażonych na naturalne zarastanie dna.

Co ważne, można ją wykorzystywać również w przypadku zbiorników z wodą pitną, gdyż jej skład chemiczny nie wpływa na jej czystość.

Membranę EDPM można też stosować na elewacji zewnętrznej, jako istotny element instalacji hydroizolacyjnej. Można nią też uszczelniać inne elementy konstrukcyjne, takie jak rynny, przepusty, a także bloki betonowe.

Cena montażu – od czego ona zależy?

Ostatnim czynnikiem, który ma wpływ na sensowność instalacji folii wykonanych z tworzywa EPDM, jest specyfika powierzchni dachowej na której folia ta ma być nałożona. Proces jej nakładania jest bardzo prosty w przypadku dachów płaskich. Za takie uznaje się powierzchnie, których spadzistość nie przekracza 20 procent. W przypadku dachów o bardziej złożonej konstrukcji i większej spadzistości, montaż ten będzie znacznie bardziej utrudniony.

Wpływ na to ma przede wszystkim sposób przytwierdzenia folii do powierzchni dachu. Im jest on bardziej spadzisty, tym jest to trudniejsze. Istnieją jednak metody, które pozwalają na zamontowanie folii również na dachach o spadzie większym niż 20 procent. W praktyce montaż taki jest dość kosztowny, co z pewnością odbije się na łącznej cenie inwestycji. W zamian otrzymujemy jednak stabilną strukturę, która – odpowiednio przytwierdzona – doskonale sprawdza się w roli zabezpieczenia dachu nawet przez 50 lat.

Synteza faktów, czyli EPDM w pigułce

Podsumowując, EPDM to folia oparta na kauczuku, która na dodatek została poddana szeregowi procesów wzmacniających i ubogacających. Dzięki swoim doskonałym właściwościom fizycznym i chemicznym, bardzo dobrze sprawdza się ona jako zabezpieczenie przed wilgocią i oddziaływaniami mechanicznymi. Jej jedyną wadą jest stosunkowo wysoka cena, ale kompensuje ją niezawodność systemu. Według niektórych badań, systemy dachowe oparte na tworzywie EPDM wytrzymują znacznie dłużej, bo aż 50 lat.

Na uwagę zasługuje również fakt, że materiał ten nie wymaga żadnych dodatkowych zabiegów konserwujących. Jest on w pełni ekologiczny. Po pierwsze nie reaguje z wodą, zachowując jej czysty skład. Po drugie jego proces wytwórczy jest bardzo prosty i nie wymaga dużych nakładów energii. Wreszcie po trzecie – EPDM można łatwo poddawać procesowi recyklingu i to nawet w trakcie rozbiórki domu.

Podsumowanie

Tworzywo EPDM jest materiałem nowoczesnym, sprawdzonym i niezawodnym. I choć na świecie znany jest on dopiero od lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku, to wciąż w Polsce nie cieszy się on aż tak dużą popularnością. Może warto coś pod tym względem zmienić?