Dlaczego tak ważny jest instruktaż stanowiskowy dla pracownika?

Każdy nowozatrudniony pracownik lub zmieniający stanowisko pracy powinien przejść instruktaż stanowiskowy, zapewniający zapoznanie się z czynnikami występującymi w środowisku pracy, dotyczącymi jego stanowiska pracy. Pracownik musi zostać zaznajomiony z ryzykiem zawodowym wiążącym się z wykonywaną przez niego pracą, a także powinien poznać sposoby ochrony przed zagrożeniami, które mogą przyczynić się do ich powstania. Uczestnik takiego szkolenia musi poznać metody bezpiecznego wykonywania pracy na swoim stanowisku.

Kto powinien przejść instruktaż stanowiskowy?

Instruktaż stanowiskowy jest przeprowadzany przed dopuszczeniem do pracy na danym stanowisku i dotyczy:

• Każdego pracownika zatrudnianego na stanowisku, na którym może mieć kontakt z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uciążliwymi lub niebezpiecznymi.

• Każdego pracownika, który zmienia stanowisko pracy i może być narażony na wymienione wyżej czynniki

• Ucznia/studenta, który będzie wykonywał pracę w ramach praktycznej nauki zawodu lub praktyki studenckiej.

W przypadku, gdy dany pracownik wykonuje pracę na kilku stanowiskach, musi przejść instruktaż stanowiskowy na każdym z nich. Jeżeli na danym stanowisku występuje zagrożenie czynnikami szkodliwymi dla zdrowia a wprowadzane są takie zmiany jak:

• Zmiana procesu technologicznego

• Zmiana systemu/sposobu pracy

• Wdrażanie do wykorzystywania na danym stanowisku pracy szkodliwych dla zdrowia substancji

• Zmiana narzędzi, różnych urządzeń lub wprowadzenie nowych

pracownik powinien przejść instruktaż stanowiskowy. Pozwoli to na przygotowanie go do wykonywania bezpiecznej pracy w innych niż dotychczas warunkach. Czas trwania takiego szkolenia oraz jego treść zawsze jest uzależnione od kategorii i wielkości zmian, które są wprowadzane na konkretnym stanowisku pracy.

Od czego uzależniony jest czas trwania instruktażu stanowiskowego?

• Kwalifikacji zawodowych danego pracownika

• Posiadanego stażu pracy

• Rodzaju pracy, jaką będzie musiał wykonywać pracownik

• Niebezpieczeństw, jakie wiążą się z wykonywaniem pracy na danym stanowisku (zagrożenie dla zdrowia).

Najczęściej instruktaż stanowiskowy trwa osiem godzin, jednak istnieją różne przesłanki do skrócenia lub wydłużenia tego czasu.

Kto przeprowadza instruktaż stanowiskowy?

• Pracodawca zatrudniający pracownika

• Menadżer lub inna osoba wskazana przez pracodawcę pełniąca funkcję związaną z kierowaniem pracą osób zatrudnionych (mistrz, brygadzista, kierownik).

Instruktaż stanowiskowy mogą przeprowadzić osoby, posiadające konieczne kwalifikacje, wiedzę zawodową i doświadczenie a także same przeszły przeszkolenie odnośnie sposobu prowadzenia instruktażu stanowiskowego. Przejście takiego instruktażu jest zwieńczone skontrolowaniem wiedzy i umiejętności ze sposobu wykonywania pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami. A także zgodnie z zasadami BHP, co jest podstawą wyrażenia zgody na wykonywania pracy przez pracownika na wyznaczonym stanowisku.

Przejście instruktażu stanowiskowego pracownik potwierdza własnoręcznym podpisem i taki dokument jest przechowywany w jego aktach osobowych. Szkolenie z zakresu instruktażu stanowiskowego jest powtarzane w przypadku wprowadzanych zmian technicznych lub organizacyjnych na danym stanowisku pracy. Koszt takiego szkolenia pokrywa pracodawca. Przepisy regulujące program instruktażu stanowiskowego znajdują się w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z 2004 roku.

Przebieg instruktażu stanowiskowego – przykłady

• Rozmowa osoby przeprowadzającej szkolenie z pracownikiem.

• Przedstawienie pracownikowi szczegółów zadań, jakie będzie musiał wykonywać na swoim stanowisku pracy:

• Określenie warunków pracy: części pomieszczenia, w którym pracownik będzie wykonywał pracę tzn. oświetlenie, wentylacja, ogrzewanie, urządzenia: ochronne, techniczne. A także składniki stanowiska wiążące się z zajmowaniem odpowiedniej pozycji podczas wykonywania pracy, prawidłowe miejscowe oświetlenie, wentylacja. Jak również produkty, narzędzia, surowce, sposób wykonywania pracy na danym stanowisku, unaocznienie ewentualnych zagrożeń, które mogą wiązać się z wykonywaniem pracy oraz sposób zachowania się w razie wypadku lub zaistnienia awarii.

Ramowy przebieg instruktażu stanowiskowego

• Adaptacja elementów stanowiska pracy do wykonywania zadań powierzonych przez instruktora. Czas trwania tego etapu szkolenia powinien wynosić – 2 godziny.

• Zaprezentowanie przez instruktora praktycznej strony danego stanowiska pracy to znaczy: fizyczne wykonanie pracy przez instruktora na tym stanowisku przestrzegając przy tym przepisów i zasad BHP. Czas trwania tego etapu szkolenia powinien wynosić – 30 minut.

• Wykonanie przez pracownika powierzonego przez instruktora zadania (próba) pod jego ścisłym nadzorem. Czas trwania tego etapu szkolenia powinien wynosić – 30 minut.

• Samodzielne wykonanie przez pracownika pracy na stanowisku pracy pod kontrolą instruktora. Czas trwania tego etapu szkolenia wynosi – 4 godziny.

• Podsumowanie i ocena wykonywanych przez pracownika obowiązków. Czas trwania tego etapu szkolenia wynosi najczęściej – 60 minut.

Podsumowując można stwierdzić, że instruktaż stanowiskowy ma za zadanie zapewnienie pracownikom uczestniczącym w tym szkoleniu możliwości poznania czynników środowiska pracy, które mają miejsce na danych stanowiskach pracy. Wykonywanie pracy może wiązać się z ryzykiem zawodowym, dlatego pracownicy poznają metody ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą wywoływać te czynniki. A także zapoznają się ze sposobami bezpiecznego wykonywania pracy na tych stanowiskach.

Opracowanie: http://www.praca.fm/